Fase 2 periode 2017-2018

Op woensdag 21 juni zijn het concept projectplan, de onderzoeksopzet en de begroting voor fase 2 van de pilot OMAB besproken door de partners (gemeenten Dalfsen, Ommen en Hardenberg,  waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen, Provincie Overijssel, De Ommer Marke, Eurofins-agro en Lumbricus)

Er zijn aanvullingen en keuzes gemaakt en met deze was er instemming met het voorgestelde projectplan en de onderzoeksopzet. De begroting was in grote lijnen akkoord en wordt nog verder uitgewerkt.
Dit betekent dat er weer op 4 locaties in het Vechtdal Bokashikuilen en op twee locaties Bioterrahopen worden gemaakt. Dit om verder te onderzoeken wat de voorwaarden zijn voor het maken van een goede bodemverbeteraar. Ook de nulsituatie van de bodem wordt aangevuld met enkele metingen. Zo wordt de dichtheid van de bodem gemeten, zullen er profielbeschrijvingen worden gemaakt en wordt het aantal roofaaltjes en vrijlevende aaltjes bepaald. Daarnaast doet Lumbricus enkele aanvullende proeven op de proefvelden bij Hennie Fix (Dedemsvaart).

September 2017 worden de eerste nieuwe Bokashikuilen en Bioterrahopen opgezet. Alle kuilen en hopen worden steeds uitgebreid bemonsterd (maaisel , product, uitredend vocht)

Op 12 oktober is het Symposium van de Biomassa Alliantie gehouden in Velp.
Verschillende organisaties , waaronder de gemeente Dalfsen, traden toe. Wethouder Klaas Agricola ondertekende namens de gemeente de verklaring. Hij was in goed gezelschap want tegelijkertijd met Dalfsen traden ook de waterschappen Vechtstromen en De Dommel uit Brabant toe. Ook de Provincie Overijssel is lid van de Alliantie.

De alliantie heeft een folder uitgebracht met de deelnemers (in april 2017) en de zaken waar zij zich mee bezig houden.

Er waren meerdere sprekers die de verschillende mogelijkheden voor gebruik van maaisel  toelichtten en promootten. Maaisel kan gebruikt worden als bodemverbeteraar maar ook bij de productie van papier, paaltjes voor beschoeiing en biobased materialen.

Ook werd het magazine ‘De Waarde van Maaisel‘ gepresenteerd. In dit magazine staan de Pilots die op dit moment in Nederland draaien en die aangesloten zijn bij de Biomassa Alliantie.
Ook de pilot OMAB staat hierin.

18 oktober: Het definitieve Projectplan Pilot OMAB fase 2, voor de periode oktober 2017 tot en met september 2018,  is gereed.
De  partners ; de gemeenten Ommen, Dalfsen en Hardenberg en de waterschappen Vechtstromen en WDODelta zorgen samen voor de basis van de financiering.
Bij de provincie Overijssel kan met dit projectplan een aanvullende subsidie worden aangevraagd. De toezegging hiervoor komt heel vlot (8 november) zodat we ook financieel verder kunnen.

20 november is gesproken met de Omgevings Dienst IJsselland. Deze organisatie neemt per 1 januari 2018  de handhaving over van de gemeenten. Er is gesproken  in gezelschap van Francina Geschiere van de Provincie Overijssel. ODIJ was positief over het idee van gebruik van maaisel als bodemverbeteraar (de opstelling van de provincie hielp daar wel bij) , maar zij zijn belast met uitvoering en dus toetsing van activiteiten en afgegeven vergunningen en meldingen aan de regels.
Eerste aanspreekpunt bij ontwikkelingen blijft de gemeente. Is die positief en wil zij vergunnen dan is het zaak de ODIJ erbij te betrekken. Onder andere hiervoor wordt er een contactpersoon bij de ODIJ aangesteld.

De aanvragen ‘einde afvalstatus’  voor maaisel gebruikt als bodemverbeteraar, die wij hebben gedaan bij Rijkswaterstaat via een webtoets, worden samen met de andere aanvragers besproken op 16 januari 2018. Er is weinig zicht op om nu al verder te kunnen gaan om de einde afval status te krijgen. Het is meer bedoeld om duidelijk te krijgen aan welke voorwaarden het gebruik van maaisel als bodemverbeteraar moet voldoen.

De NVWA heeft bij sommige pilots ‘toestemming’ gegeven, wat niet betekent dat het toegestaan is. De NVWA draag zorg voor de voedselveiligheid en de Omgevingsdiensten voorkomen overlast en schade voor de omgeving : people en planet. Afstemming tussen NVWA en OD’s dient op landelijk niveau te gebeuren. Hier zullen we de komende tijd ongetwijfeld meer van gaan horen.

Op 2 december zijn alle resultaten binnen zodat de laatste schema’s en overzichten afgemaakt kunnen worden.
Deze en alle originele resultaten zijn te vinden op deze website

13 december is er een workshop gegeven aan de agrariërs met een proeflocatie van de Pilot OMAB, door Bodemkundige en Hydroloog Joris Schaap. Aanleiding en onderwerp was het onderzoek naar de bodemopbouw in de proefvelden. Naast het maken van profielkuilen en grondboringen is er toen ook een bodemscore opgesteld. Deze bodemscore geeft aan de hand van verschillende kenmerken een waardering aan de grond. Het is een eenvoudige manier; door iedereen zelf uit te voeren, om een indruk en waardering voor een bodem te krijgen. Daarmee biedt het inzicht aan grondgebruikers op de goede en mindere eigenschappen van de bodem, zodat gericht gewerkt kan worden aan het behouden van de sterke punten en verbeteren van de mindere kanten.

Meer informatie over het bepalen van een bodemscore is te vinden op www.mijnbodemconditie.nl .
Een eerste stap is het downloaden van het Veldformulier BodemConditieScore – KUILMETING-.
In de ‘Handleiding Mijn Bodem Conditie Score uitgewerkt voor Beemster‘ is te vinden hoe de bodemscore opgebouwd wordt.

Na een uitgebreide inleiding met Presentatie , van Joris Schaap waarbij  er al vele vragen besproken werden, ging de groep naar buiten om bij een profielkuil het vaststellen van de bodemscore in de praktijk te oefenen. Vanwege het slechte weer werd daarna de oefening verder binnen voortgezet aan de hand van foto’s .

 

Deze middag werd gewaardeerd. Naast de informatie was het goed om op deze manier, als agrariërs, met elkaar over de mogelijkheden te spreken.

Begin 2018 speelt de vraag of wij als OMAB ontheffing kunnen krijgen voor de leveranciers om maaisel te mogen leveren ten behoeve van het onderzoek. De gemeente Dalfsen heeft in het kader van het Certificaat Duurzaamheid dat zij hebben de eis gekregen voor een dergelijke ontheffing.
Het blijkt dat er geen bekendheid is met de mogelijkheid om in het kader van onderzoek – als voorbereiding op een mogelijke rechtswijziging- ontheffing aan te vragen. Na uitgebreid zoeken van wie hiervoor het bevoegd gezag is en wie een ontheffing dan moet voorbereiden blijkt dat de provincie de ontheffing kan verlenen en dat de OD IJsselland de aanvraag gaat behandelen.

Eind februari komt het ‘voorstel tot wijziging van de ontheffingsregeling voor plantenresten’ ter inzage te liggen. Het voorstel houdt in dat de afstand waarover plantenresten vervoerd mogen worden verruimd wordt van 1 naar 5 km. Deze regeling staat bekend als de ‘kleine kringloopregeling. Het voorstel en de reacties erop zijn te vinden op https://www.internetconsultatie.nl/vrijstellingsregeling_plantenresten/reacties
Er kan gereageerd worden tot en met 23 maart.
Ook OMAB gaat een reactie geven.

Op 21 maart 2018  organiseert OMAB een minisymposium ‘Maaisel als Bodemverbeteraar – de Praktijk’ op landgoed Den Woesten Heide in Ommen. % sprekers geven een presentatie en er wordt gediscussieerd over enkele stellingen. De sprekers zijn:

• Bram de Vos: deelnemende agrariër aan de Pilot OMAB over zijn ervaringen met de Pilot en ANV De Ommer Marke
• Jurjen Neimeijer: provincie Overijssel over het standpunt van de Provincie, de regelgevening en de mogelijkheden voor ondersteuning vanuit die hoek
• Bert Messink: Vossen Laboratories over de mogelijkheden van compostering met Bioterra – een bacteriemengsel
• Joost Mulder: Agriton over waarom je Bokashi zou willen maken
• Bas Worm: Vechtstromen over het belang van de waterschappen en het toekomstbeeld.

Ruim 60 deelnemers waren op 21 maart aanwezig bij het minisymposium ‘Maaisel Als Bodemverbeteraar – De Praktijk!’. Dit op Landgoed ‘Den Woesten Heide’ in Ommen door de Pilot OMAB georganiseerde bijeenkomst bracht nieuwe inzichten en een goede discussie. Gedeeld werd de wens om het gebruik van maaisel als bodemverbeteraar mogelijk te maken. Daarbij zal dan wel gezorgd moeten worden dat er kwaliteit geleverd wordt. Een flinke taak voor de leveranciers, zowel qua denken als qua logistiek en werkwijze.
Verder kwam naar voren dat om de regelgeving te veranderen zo dat een verantwoord gebruik van maaisel als bodemverbeteraar  mogelijk wordt, alle partijen en overheden zich daarvoor moeten inzetten.

De presentaties zijn hier te vinden.

In juni en juli zijn de kuilen voor Bokashi en de hoop voor Bioterra-compost opgezet. Deze zijn in het najaar geanalyseerd en uitgereden.

Hierna konden de resultaten in schema’s gezet worden.

Alle resultaten van fase 1 en 2 zijn hier te vinden