Fase 4: periode 2020

Januari en februari 2020 is er veel overleg gepleegd met deskundigen op het gebied van gebruik van maaisel voor bodemverbetering en met de Omgevingsdienst IJsselland en met de Omgevings Dienst Regio Nijmegen.
Hierdoor wordt de notitie steeds beter en wordt er een uitgebreide toelichting aan toegevoegd.

In Maart  zijn de resultaten van fase 1, 2 en 3 in schema’s en overzichten gezet.

Zoals beschreven in het projectplan worden er, voordat er bewerkingen op de proefpercelen worden uitgevoerd, bodemmonsters genomen van de behandelde en de blanco proefvelden, voor een tussentijdse (na 3x opbrengen) stand van zaken van de bodem, Op deze monsters wordt een uitgebreide analyse (bemestingswijze akker-/tuinbouw door Eurofins-agro) uitgevoerd. De meer specifiekere (en duurdere) analyses worden herhaald in  fase 5 (na 5x opbrengen).
Vervolgens zijn de kuilen met Bokashi en de hopen met Biocompost (koude opslag)  bemonsterd en uitgereden.
Ook de analyses aan het hoge grondwater op locatie 3 zijn uitgevoerd.

Eind maart kunnen we eindelijk een definitieve versie van de notitie ‘verantwoord gebruik van maaisel in de landbouw’ met toelichting, aan de provincie voorleggen met de vraag of de beschreven werkwijze toegestaan is. Het is de bedoeling om:

• een werkwijze te krijgen die in heel Overijssel toegestaan is; een provinciale uitwerking van de Vrijstellingsregeling Plantenresten’ waardoor
• de werkwijze in het grondgebied van de gemeente Dalfsen toegepast kan gaan worden zodat ze onderzocht kan worden om te komen tot een optimale uitvoering.

Omdat de signalen positief zijn voor in ieder geval toestemming voor de proef in Dalfsen, beginnen de gemeente Dalfsen en waterschap Drents Overijsselse Delta met de voorbereidingen.
De beperkingen in verband met het Corona-virus zorgt voor enig vertraging, maar op

14 April ontvangen we een positieve formele reactie op onze vraag voor toestemming voor toepassing van de voorgestelde werkwijze voor verantwoord gebruik van maaisel in de landbouw.
Nu kunnen de gemeente Dalfsen en Waterschap Drents Overijsselse Delta met volle kracht vooruit met de voorbereidingen voor het toepassen van de ontwikkelde werkwijze in de gemeente Dalfsen.

Vragen over de werkwijze kunnen gesteld worden via het telefoonnummer van OMAB: 0523-235559 via het mailadres van OMAB: omabvechtdal@gmail.com

De pilot OMAB start met het opzetten van onderdeel OMAB-B (zie projectvoorstel fase 4 waarin OMAB gesplitst wordt in OMAB-A,  -het oorspronkelijke onderzoek naar optimale opslag en bewerking van maaisel en het effect op bodem en opbrengst- en OMAB-B , -het onderzoek naar de uitvoering van de ontwikkelde werkwijze-. )
Hiervoor wordt een projectplan geschreven en naar financiering gezocht.

Ook in April wordt bekend dat tot 18 mei er een zienswijze geschreven kan worden op het ontwerp voor de tweede wijziging van het Landelijke Afvalbeheer Plan (LAP3). Het gedeelte waar gebruik van maaisel voor bodemverbetering mee te maken heeft (sectorplan 8) is hier te vinden. Alle informatie is te vinden op www.lap3.nl.
Vanuit OMAB zal er een zienswijze worden gestuurd met daarin :

• aanbevelingen voor het meenemen van punten die in de huidige regelgeving onduidelijk zijn en waaraan in Overijssel invulling is gegeven en
• een pleidooi, onderbouwd door resultaten uit het onderzoek dat OMAB, voor het toestaan van bewerkingen van maaisel door de agrariër op zijn bedrijf en voor eigen gebruik.

18 Mei stuurt OMAB haar Zienswijze op de 2e wijziging van het LAP3, in. Er is overleg geweest met Circulair Terreinbeheer over de inhoud. De zienswijze die door Circulair Terreinbeheer is opgesteld, is ook door OMAB onderschreven.

OMAB draagt bij aan  formulieren voor de praktische uitwerking van de ontwikkelde werkwijze ‘de Vechtdalmethode’ , die door de Omgevings Dienst IJsselland worden opgesteld. Het gaat om :

• een meldingsformulier voor het melden van opslag van maaisel,
• een checklist voor leveranciers die met de Vechtdalmethode willen werken en die  in plaats komt van een projectplan.

18 Juni krijgen we bericht van RWS over de afhandeling van ons verzoek om een rechtsoordeel over het gebruik van Bokashi op locatie 1 (als voorbeeld voor waar wij mee bezig zijn). Dit verzoek was tijdens een sessie van Circulair Terreinbeheer oktober 2017 gedaan. Antwoord is dat er geen kans op een positief oordeel is omdat gebruik van Bokashi van maaisel voor bodemverbetering, niet toegestaan is. Omdat doorzetten alleen veel tijd en energie zou kosten met weinig /geen kans op voortgang is de aanvraag teruggetrokken.

Door de beperkingen ivm corona kunnen we geen infomarkt organiseren.
Bij de OD Twente is er onduidelijkheid over de status van de ‘Vechtdalmethode’. OD IJsselland neemt het op zich uitleg te geven.

Het Projectplan OMAB-B wordt door de partners goedgekeurd .
De provincie is bereid dit onderzoek te financieren in het kader van ‘stimuleren circulaire economie’. Voor de zomer komt er geld hiervoor beschikbaar en kan de aanvraag ingediend worden.

In Juli draagt OMAB bij aan een project van ANV De Ommer Marke om het gebruik van een ‘sleepmat’ breder bekend te maken.
Een sleepmat is een mat achter de kraan, waarop  tijdens het schonen van een sloot het materiaal wordt gelegd. Wanneer die vol is wordt het materiaal eraf geschoven. Zo is het materiaal makkelijk te verzamelen en blijft het niet op de kant liggen.

In de zomermaanden worden de checklist voor de leveranciers en het meldingsformulier voor opslag van maaisel, verbeterd.

September brengt de resultaten van de voederwaardeanalyses van de mais op de proefvelden (blanco en behandelde plot).

In oktober is er overleg van de Provincie met de Omgevings Diensten van Twente en IJsselland waarin bevestigd wordt dat de ‘vechtdalmethode’ toegestaan is in Overijssel.
Op enkele punten is de toelichting bij de notitie voor de duidelijkheid aangevuld. Hier vindt u de toelichting bij Notitie okt.2020 en de Notitie verantwoord gebruik van maaisel in de landbouw, juli 2020

De checklist voor leveranciers van maaisel en het meldingsformulier voor opslag worden definitief. Het is nu aan de Omgevings Diensten om het op hun website te zetten. Daarna kunnen wij het ook beschikbaar maken.

De resultaten van de analyses en de waarnemingen van fase 4 zijn grotendeels in overzichten gezet en met de betrokkenen gedeeld. Besloten is om alleen voor de meest gebruikte en de opvallende parameters de resultaten in grafieken en staafdiagrammen inzichtelijk te maken. Doorrekenen voor statistisch betrouwbare resultaten zal aan het eind van fase 5 gebeuren.

Ook starten de voorbereidingen voor het projectplan voor OMAB-A; fase 5. Naast voortzetting van de proef zoals in fase 1 t/m 4 moeten deze fase ook alle nulmetingen gedaan voor- en najaar 2017 herhaald worden.
Omdat de laatste metingen voorjaar 2022 gebeuren en het verslag over alle 5 fasen dan opgesteld gaat worden, wordt fase 5 over 2 jaren (2021 en 2022 ) gespreid.

De kuilen en hopen voor fase 5  zijn najaar 2020 opgezet op de 5 locaties.
De stroken die gemaaid zijn voor de proef zijn, zoals ieder jaar, geïnventariseerd op vegetatie (met name ongewenste soorten) en het voorkomen van zwerfafval. Het maaisel is geanalyseerd met een uitgebreide compostanalyse door Eurofins-agro.

Eind oktober wordt de subsidie voor OMAB-B toegekend.

November: het Projectplan Pilot – OMAB-A, fase 5, 2021-2022 wordt goedgekeurd door de partners.
Met Eurofins-agro  is overlegd hoe er samengewerkt kan worden aan de uitwerking van de door OMAB verzamelde gegevens. Eurofins-agro heeft hiervoor rekenprogramma’s en is ook zelf geïnteresseerd in de gegevens.  Zij willen graag ook aanvullende analyses uitvoeren naar de kwaliteit van organische materiaal in de bodem. gegevens die ook voor OMAB beschikbaar komen.
Het is voor OMAB belangrijk dat er ook statistisch betrouwbare uitspraken gedaan kunnen worden. De samenwerking is in het projectvoorstel meegenomen.

De vragenlijsten voor leveranciers van maaisel (gemeente Dalfsen en WDODelta) in het kader van OMAB-B  zijn opgesteld en met de (uitvoerende) contactpersonen bij deze organisaties besproken.

De financiering voor OMAB-A, fase 5, is door de partners  al toegezegd en de aanvullende subsidie van de Provincie (uit het project ZON Zoetwater voorziening Oost Nederland) is besproken en kan worden aangevraagd.

De WUR (Wageningen Universiteit Research) heeft met Circulair Terreinbeheer van LNV de opdracht gekregen het gebruik van maaisel te onderzoeken. Hiervoor vragen zij medewerking van de lopende en startende pilots. OMAB meldt zich aan en heeft meerdere gesprekken. Het gaat ons om ook inzicht te krijgen in de bewerkingen van onze gegevens, zodat wij die kunnen gebruiken om onze eigen resultaten te toetsen en te vergelijken.

Het project Lumbricus, die ook een proef op locatie 3 had naar de kwaliteit van het hoge grondwater met de’ open gat methode’,  is in de afrondende fase. De resultaten van het onderdeel op locatie 3, zijn bekend, maar er worden geen conclusies aan verbonden, vanwege de geringe aantallen monsters.

In December wordt de subsidie voor OMAB-A, fase 5 toegekend.

Circulair Terreinbeheer is najaar 2020 bezig geweest met het opstellen van een Checklist Zorgplicht Maaisel en Blad. Hierin staan de punten die overlegd moeten worden/toestemming voor gekregen moeten worden wanneer maaisel, als bodemverbeteraar in de landbouw wordt toegepast. In december verschijnt de definitieve versie. Aan de totstandkoming is bijgedragen vanuit OMAB/de Vechtdalmethode.

Alle kuilen en hopen voor fase 5 zijn  gemaakt en bemonsterd.